خیلی ها از من می پرسن که این خطوط میخی که توتخت جمشید نوشته شدن را چطوری تونستن بخونن.
اینجا می خوام روند کشف رمز خط میخی و خطوط دیگه را به شما نشون بدم.
اگر چه سنگنوشتههای پادشاهی و الواح اقتصادی درباره هخامنشی برای بازسازی تاریخی آن دوران مهم است، اما اهمیت این سنگنوشتهها برای منطقه خاورمیانه از بعد دیگری نیز قابل بررسی است. به واقع بدون سنگنوشتههای داریوش و جانشینان وی در تخت جمشید و بیستون، کسی نمیداند که آیا باستان شناسان قادر بودند خط میخ با تاریخ سه هزار ساله اش را رمزگشایی کنند یا نه. به واقع در رمزگشایی از خطی میخی نخست سنگنوشتههای هخامنشی خوانده شدند.
تفاوت اصلی و مشکل عمده در سنگنوشتههای هخامنشی نسبت به سنگنوشتههای مصری در این بود که سنگنوشتههای مصری به غیر از خط هیروگلیف، متنی نیز به زبان یونانی وجود داشت که زبانی شناخته شده بود اما سنگنوشتههای هخامنشی به 3 زبان نوشته شدهاند که هر سه زبان و خط شناخته شده نبودند. کار رمزگشایی از این نوشتهها به حدی سخت بود که برای این کار گروهی از کارشناسان و متخصصان خط پس از نیم سده تلاش بی وقفه سرانجام توانستند خلاصهای از سنگنوشتهها را تهیه و ترجمه کنند. در بین این کارشناسان گروتفند Grotefend آلمانی کسی بود که با حدس و گمان توانست به نتیجه قطعی برسد. وی در مرحله اول حدس زد که خط اول در این سنگنوشتهها که علائم نوشتاری کمی نیز در آن به کار رفته است میبایستی زبانی ایرانی باشد. سپس با بررسی 2 سنگنوشته کوتاه مشکوفه از تخت جمشید وی متوجه شد که علایم مشابهی بر روی هر یک از این سنگنوشتهها وجود دارد. ازاینرو حدس زد که این علایم باید نام پادشاهان هخامنشی باشد و به این ترتیب توانست نام داریوش، خشایار و یشتاسپ و واژه پادشاه را از بین سایر کلمات جدا و شناسایی کند. این کشف اولیه برای شناخت ده حرف از مجموع چهل حرف پارسی باستان ارزشمند به شمار میرفت.
ازاینرو به نظر میرسید که شناخت ده حرف از مجموع چهل حرف پارسی باستان ارزشمند به شمار میرفت. ازاینرو به نظر میرسید که مرحله اصلی برای خواندن متون سنگنوشتهها طی شده است و سرانجام در طول چندین سال، سایر حروف نیز شناسایی شدند. ازاینرو شرایطی مشابه سنگنوشتههای مصری به وجود آمد زیرا یک زبان (پارسی باستان) شناسایی شده بود. اما نوشتههای عیلامی و بابلی سنگنوشتهها به حد کافی مشکل بودند زیرا در این زبانها علایم مهم بسیاری وجود داشت که برخی از این علایم به تنهایی ارزش معنایی متعددی داشتند. راولینسون Rawlinson در این امر تلاش بسیاری را انجام داد و به موفقیتهایی نیز دست یافت. وی ضمن تایید ارزش معنایی 15 حرف پارسی باستان، کار رمزگشایی از زبان بابلی را نیز آغاز کرد که بیش از 200 علامت دارد. در سال 1857، چهار نفر از دانشمندان به نامهای راولینسون، هینکس HINKS، اُپرت Oppert و تالبوت Talbot به صورت مجزا از هم ترجمههای مشابهی از یک متن بابلی را ارایه دادند. ازاینرو به نظر میرسد که از این خط و زبان نیز رمزگشایی شده است. سرانجام زبان عیلامی در سال 1890 رمزگشایی شد. در این سال وَیسباخ Weissbach نخستین دستور زبان آن را ارایه داد. با این همه متن عیلامی سنگنوشتهها در عصر هخامنشیان آنچنان سخت و مشکل است که امروزه تنها بخشهای کوچکی از آن قابل فهم میباشد
راستی اگر گُل نبود، کتاب و شکوفه نبود
آن وقت پروانه کجا به دنیا میآمد، کجا میمُرد؟
اینجا چقدر تاریک است
نفسهایت را یکییکی میشماری
بعد چوبْخطِ خالی،
یک دیوار و هزار سال ستارهی دور ...!
حالا چشمهایت را ببند و بشمار!
چه میدانم
ستارهها را بشمار، خودِ اعدادِ خاموشِ ثانیه را تا صدهزار!
یک ساعت مانده به این اتفاق
داشتم چمدانم را میبستم.
روی چهارپایه نشستم
گفتند: بایست!
گفتم: چشم.
بعد بیگناهیِ دریا به گردنِ من افتاد!
تو دستم را بگیر
خودم برخواهم خاست،
دارد چشمهایم به روشنایی عادت میکنند!
یکوقتی به تاریکی بَد نگویی،
من یکی ... مسافرِ این راه نبودهام.
آدم یک جایی بالاخره: تَرَق!
بابا چه عجب از شما
بالاخره یه سری به کلبه فقرا زدین
جالب بود
من از خط میخی خوشم می آد فقط کاش کشف رمز نشده بود و تو این دوران فقط من بلد بودم (من اصلا خودخواه نیستم !!!)
اصلا معلوم نبود که !!!!!!!
دوست عزیز : مطلب رمزگشایی از خط ایران باستان شما خوب بود فقط عکسی که در صفحه انداخته اید مربوط به خط میخی نیست بلکه خط میخی بابلی است وکتیبه کورش بزرگ که منشور حقوق بشر معروف است . بد نیست شما غیر مستقیم یادی هم از کورش کردهاید. موفق باشید. زیا تراب
ممنون از یاداوری امیدوارم باز هم سر بزنی
سلام آقا حمید
راستش من تازه با وبلاگ شما آشنا شدم. اونهم تو لحظه ایی که خیلی به یه همچین چیزی احتیاج داشتم. من دانشجو هستم و تحقیقی راجع به خط ایرانیان در عصر باستان دارم اگه میشه می خواستم از شما یه سوالی بکنم :
چرا ایرانیان در طول تاریخ از خود الفبایی نداشتند و شاید هم داشتند و من نمیدانم اگر اطلاعاتی راجع به این موضوع دارید یا منابعی را می شناسید که به من کمک می کند لطفا در پاسختان ثبت کنید.با تشکر؛دانشجو.
سلام دوست عزیز
آقا یا خانم دانشجو
نمی دانم براساس کدام مدارک گفتین که ایرانیان خطی نداشتن
پس این خط میخی چیه؟
خط میخی که به نوعی در اثر رشد و نمو بیشتر خط ایلامی ساده تر شد.
اما برای این که بتونید به تحقیق خودتون بپردازیت فکر می کنم اگه به این آدرس ها مراجعه کنین اطلاعات خوبی می تونین به دست بیارین
http://alijsh.googlepages.com/fa_shm_xtt.htm
http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86
http://www.ariarman.com/Avestaee.html
امیدوارم موفق باشی
به نام حضرت دوست«سلام»
اولا از راهنمایی شما در مورد سایتهایی که معرفی کردی ممنونم. بعضی از آنها تا حدودی راهگشا می توانند باشند اما در مورد سوالم مثل اینکه شما درست مطب منو مطالعه نکردین یا اینکه من نتونستم منظورم را درست برسونم . سوالم درباره این بود که چرا ایرانیان از خود الفبایی نداشته اند؟ به طوریکه همین الفبایی که ما امروزه از آن استفاده میکنیم از خط آرامی یا همان الفبای عربی گرفته شده است. اگر منابع چاپی معرفی کنید خیلی بهتر است.با تشکر؛ دانشجو.
اجازه بدین بررسی می کنم خدمت شما اعلام می کنم
سلام حمید
من یک راهنمایی از شما می خوام
آدرس الکترونیکی شما را پیدا نکردم
خواهش می کنم r-hamidii@yahoo.com
سلام
از اینکه وبلاگ منرو جز لیستت قرار دادی ممنونم.
راستی من دانشجوی ترم دوم رشته ی باستان شناسی داشنگاه مارلیک نوشهر هستم.
اگه بتونم کمکی بکنم خوشحال می شم.
قربان تو سهیل
سلام و خسته نباشی
خواهش می کنم این برنامه رو به من ایمیل کن ممنون از شما