همه چیز را در مورد Valentine و فلسفه نامگذاریش می دانند، اما حتی اسم سپندار مذگان به گوششان نخورده است.
چند سالی است حوالی 26 بهمن ماه ( 14 فوریه ) که می شود هیاهو و هیجان را در خیابان ها می بینیم. مغازه های اجناس کادوئی لوکس و فانتزی غلغله می شود. همه جا اسم Valentine به گوش می خورد. از هر بچه مدرسه ای که در مورد ولنتاین سوال کنی می داند که " در قرن سوم میلادی که مطابق می شود با اوایل امپراطوری ساسانی در ایران، در روم باستان فرمانروایی بوده است بنام کلودیوس دوم. کلودیوس عقاید عجیبی داشته است از جمله اینکه سربازی خوب خواهد جنگید که مجرد باشد. از این رو ازدواج را برای سربازان امپراطوری روم قدغن می کند. کلودیوس به قدری بی رحم و فرمانش به اندازه ای قاطع بود که هیچ کس جرات کمک به ازدواج سربازان را نداشت. اما کشیشی به نام والنتیوس ( ولنتاین ) ، مخفیانه عقد سربازان رومی را با دختران محبوبشان جاری می کرد. کلودیوس دوم از این جریان خبردار می شود و دستور می دهد که والنتاین را به زندان بیندازند. والنتاین در زندان عاشق دختر زندانبان می شود. سرانجام کشیش به جرم جاری کردن عقد عشاق، با قلبی عاشق اعدام می شود ... بنابراین او را به عنوان فدایی و شهید راه عشق می دانند و از آن زمان نهاد و سمبلی می شود برای عشق! "
اما کمتر کسی است که بداند در ایران باستان، نه چون رومیان از سه قرن پس از میلاد، که از بیست قرن پیش از میلاد، روزی موسوم به روز عشق بوده است!
جالب است بدانید که این روز در تقویم جدید ایرانی دقیقا مصادف است با 29 بهمن، یعنی تنها 3 روز پس از والنتاین فرنگی! این روز سپندار مذگان یا اسفندار مذگان نام داشته است. فلسفه بزرگداشتن این روز به عنوان روز عشق به این صورت بوده است که در ایران باستان هر ماه را سی روز حساب می کردند و علاوه بر اینکه ماه ها اسم داشتند، هریک از روزهای ماه نیز یک نام داشتند. بعنوان مثال روز اول "روز اهورا مزدا"، روز دوم، روز بهمن ( سلامت، اندیشه ) که نخستین صفت خداوند است، روز سوم اردیبهشت یعنی "بهترین راستی و پاکی" که باز از صفات خداوند است، روز چهارم شهریور یعنی "شاهی و فرمانروایی آرمانی" که خاص خداوند است و روز پنجم "سپندار مذ" بوده است. سپندار مذ لقب ملی زمین است.
یعنی گستراننده، مقدس، فروتن. زمین نماد عشق است چون با فروتنی، تواضع و گذشت به همه عشق می ورزد. زشت و زیبا را به یک چشم می نگرد و همه را چون مادری در دامان پر مهر خود امان می دهد. به همین دلیل در فرهنگ باستان اسپندار مذگان را بعنوان نماد عشق می پنداشتند. در هر ماه، یک بار، نام روز و ماه یکی می شده است که در همان روز که نامش با نام ماه مقارن می شد، جشنی ترتیب می دادند متناسب با نام آن روز و ماه. مثلا شانزدهمین روز هر ماه مهر نام داشت و که در ماه مهر، مهرگان لقب می گرفت. همین طور روز پنجم هر ماه سپندار مذ یا اسفندار مذ نام داشت که در ماه دوازدهم سال که آن هم اسفندار مذ نام داشت، جشنی با همین عنوان می گرفتند.
به بهانه سال نو میلادی
تولد حضرت مسیح و سال نو میلیادی به همه مسیحیان جهان و همه هموطنان عزیز مسیحی مبارک باد
اجازه بدهید در اینجا برای این که مقداری هم از آداب و رسوم مسیحیت و جشن های مسیحیان عزیز آگاه بشویم اشاره ای به چگونگی پیدایش درخت کریسمس داشته باشیم.
از منابع رومی می دانیم که پیران و پاکان در این شب به تپه ای رفته ، با لباس نو و مراسمی از آسمان می خواستند که آن «رهبربزرگ» را برای رستگاری آدمیان گسیل دارد و باور داشتند که نشانه زایش آن ناجی ، ستاره ایست که بالای کوهی – به نام کوه فیروزی- که دارای درخت بسیار زیبایی بوده است، پدیدار خواهد شد.
ظاهرا پس از مسیحی شدن رومیان، سیصد سال بعد از تولد عیسی مسیح، کلیسا جشن تولد مهر را به عنوان زادروز عیسی پذیرفت، زیرا، موقع تولد او دقیقا معلوم نبود. ازین روست که تا امروز بابانوئل با لباس و کلاه موبدان ظاهر می شود و درخت سرو و ستاره بالای آن هم یادگار مهری هاست.
همچنین گفته میشود وقتی میتراییسم از تمدن ایران باستان در جهان گسترش یافت،در روم وبسیاری از کشورهای اروپایی ،روز 21 دسامبر ( 30 آذر ) به عنوان تولد میترا جشن گرفته میشد.ولی پس از قرن چهارم میلادی در پی اشتباهی که در محاسبه روز کبیسه رخ داد . این روز به 25 دسامبر انتقال یافت
کریسمس و درخت در نزد مسیحیان 
با فرا رسیدن روزهای پایانی سال ۲۰۰۳ میلادی، روزهای جشن کریسمس و آغاز سال نو نزدیک می شوند و مسیحیان جهان خودشان را برای این دو جشن بزرگ آماده می کنند. کریسمس سالروز تولد حضرت عیسی مسیح(ع) است که در سراسر جهان جشن گرفته می شود. اما پیشینه این جشن مربوط به حدود ۴۰۰۰ سال پیش است.
قبل از ظهور حضرت عیسی(ع) آغاز زمستان در گوشه و کنار جهان مانند ایتالیا، فرانسه، تبت، پاکستان، اتیوپی، انگلستان و بسیاری کشورهای دیگر جشن گرفته می شود. اما هیچ کدام از این جشن ها جشن های مذهبی نبودند.
در سال های اول آمدن مسیحیت، عید مهم مسیحیان عید پاک به شمار می رفت و تولد حضرت عیسی(ع) جشن گرفته نمی شد. در قرن چهارم میلادی ( سال ۳۳۷ پس از میلاد مسیح) مقامات کلیسا تصمیم گرفتند روز تولد حضرت عیسی را نیز به عنوان یکی از اعیاد مسیحیت جشن بگیرند.
با توجه به روایات مختلفی که در این زمینه وجود داشت، پاپ ژولیوس اول، روز بیست و پنجم دسامبر ( چهارم آذر) را به این مناسبت اعلام کرد. اگر چه این جشن هر ساله برگزار می شد، اما مسیحیت و به خصوص جشن تولد پیامبر مسیحیت، از سال های قرون وسطی تقریباً در سراسر دنیا پذیرفته شده و جشن گرفته می شود. البته آداب و رسوم و نحوه برگزاری این جشن در کشورهای مختلف متفاوت است.
اما درخت کاج کریسمس را همه مردم دنیا می شناسند. پیش از اعلام کریسمس به عنوان جشن مسیحیان، استفاده از درخت کاج و البته دیگر درخت های همیشه سبز در جشن هایی که پیش از آن وجود داشت سمبل جاودانگی و عاملی برای دفع ناراحتی ها و ارواح خبیث به شمار می رفته است. اما استفاده از این درختان در سالیان اولیه برگزاری جشن های کریسمس ممنوع بود و مسیحیان فقط می توانستند با حضور در کلیسا این روز را جشن بگیرند.
در اواسط قرن نوزدهم طرحی از خانواده سلطنتی انگلستان، ملکه ویکتوریا به همراه دیگر اعضای خانواده، در یکی از روزنامه های لندن به چاپ رسید که آنها را دور یک درخت کاج نشان می داد.
بدین ترتیب قانون منع استفاده از درختان کاج لغو شد و درخت کاج دوباره جایگاه خاص خود را در این جشن پیدا کرد. تزئینات درخت کریسمس نیز در اواخر قرن نوزدهم آغاز شد. اولین وسایل تزئینی برای درخت کریسمس در آلمان ساخته شد و از آن پس در سراسر دنیا گسترش یافت. ریسه چراغ های رنگی درخت کریسمس نیز توسط توماس ادیسون در سال ۱۸۸۲ ساخته شد. در حال حاضر کریسمس به همراه عید پاک بزرگترین اعیاد مذهبی مسیحیان به شمار می روند.
منبع : روزنامه ایران آذر ۸۲